Zaczęło się od Częstochowy. To tamtejszy samorząd z lewicowym prezydentem postanowił wspierać procedurę in vitro dla swoich mieszkańców, po tym jak w 2016 roku rząd PiS wstrzymał w kraju refundację in vitro z budżetu. Później powtórzono to w Chojnicach, Gdańsku, Warszawie, Szczecinie, Słupsku, Starogardzie, Wrocławiu, Kołobrzegu… Do tych kilkunastu miejskich samorządów w Polsce, we wspieranie in vitro włączyła się także Bydgoszcz.
Od 2019 roku uchwałą przyjętą na sesji Rady Miasta Bydgoszczy wprowadzono miejski program in vitro.
Na realizację "Programu polityki zdrowotnej z zakresu wsparcia leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowego – in vitro dla mieszkańców miasta na lata 2019-2022” miasto przeznaczyło ponad 2 mln zł – informuje Mirosław Kozłowicz – zastępca prezydenta Bydgoszczy i lider miejskiej organizacji Nowej Lewicy.
Program umożliwił jednorazowe skorzystanie z procedury zapłodnienia pozaustrojowego i metod medycznie wspomaganej reprodukcji tym parom, u których zdiagnozowano niepłodność, a nie było innych możliwości terapeutycznych.
W ramach programu pary mogły skorzystać z:
- dofinansowania w wysokości do 5000 zł do części klinicznej i biotechnologicznej jednej procedury zapłodnienia pozaustrojowego w ramach dawstwa partnerskiego;
- dofinansowanie w wysokości do 5000 zł części klinicznej i biotechnologicznej jednej procedury zapłodnienia pozaustrojowego w ramach dawstwa innego niż partnerskie (z wykorzystaniem żeńskich komórek rozrodczych lub męskich komórek rozrodczych);
- dofinansowanie w wysokości do 2000 zł do części klinicznej jednej procedury dawstwa zarodka (adopcji zarodka) w ramach dawstwa innego niż partnerskie, przy czym do części klinicznej zaliczają się również koszty przechowywania, przetwarzania, dystrybucji i zastosowania zarodka uzyskanego od dawców.
Głównym celem programu była m.in. poprawa dostępu do usług medycznych w zakresie leczenia niepłodności dla mieszkańców Bydgoszczy, a także poprawa trendów demograficznych w Bydgoszczy.
W latach realizacji programu z oferowanych procedur skorzystało 281 par. Efektem programu były 84 ciąże i urodzenie się 54 małych bydgoszczan.
Skuteczność metody oznaczana w granicach 30 proc. jest dobrym wynikiem wobec propagowanej przez rząd PiS naprotechnologii, skoncentrowanej na monitorowaniu i podtrzymywaniu zdrowia rozrodczego kobiet. Tymczasem metoda in vitro uzależniona wprawdzie od wielu indywidualnych czynników i stanu zdrowia osób w niej uczestniczących, pomaga pokonać biologiczne przeszkody, których nie da się wyleczyć. Przekonani w większości radni bydgoscy postanowili przedłużyć program na kolejne lata.
– W listopadzie 2022 roku, na sesji Rady Miasta przedstawiono analizę realizacji dotychczasowego programu i przyjęto uchwałę o kontynuacji wspierania in vitro w Bydgoszczy w latach 2023–2026. Na 29 głosujących radnych 16 było „za”, w tym radni PO i lewicy – mówi Mirosław Kozłowicz.
Zmieniono nieco warunki wspierania metody i postanowiono zaoferować bydgoszczanom:
- dofinansowanie w wysokości do 7000 zł do części klinicznej i biotechnologicznej jednej procedury zapłodnienia pozaustrojowego w ramach dawstwa partnerskiego;
- dofinansowanie w wysokości do 7000 zł części klinicznej i biotechnologicznej jednej procedury zapłodnienia pozaustrojowego w ramach dawstwa innego niż partnerskie (z wykorzystaniem żeńskich komórek rozrodczych lub męskich komórek rozrodczych);
- dofinansowanie w wysokości do 3000 zł do części klinicznej jednej procedury dawstwa zarodka (adopcji zarodka) w ramach dawstwa innego niż partnerskie, przy czym do części klinicznej zaliczają się również koszty przechowywania, przetwarzania, dystrybucji i zastosowania zarodka uzyskanego od dawców.
Niepłodność uznawana jest współcześnie za chorobę społeczną, ponieważ dotyczy nawet co piątej pary. Istotnym jest również fakt, że liczba osób dotkniętych tą chorobą zwiększa się z każdym rokiem.
W związku z powyższym, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała niepłodność za chorobę społeczną. Rodzina i macierzyństwo podlegają szczególnej ochronie Państwa - wynika to z przepisu art. 71 Konstytucji RP. Art. 16 Deklaracji Praw Człowieka stanowi, iż prawo do posiadania potomstwa jest podstawowym prawem człowieka.
Z kolei Parlament Europejski uznał, że wszystkie pary mają prawo do leczenia niepłodności. Również przyjęta w czerwcu 2015 roku ustawa o leczeniu niepłodności rozpoznaje problem, jakim jest niepłodność oraz reguluje prawo do jej skutecznego i bezpiecznego leczenia. Tymczasem Polska pozostawała wciąż jednym z ostatnich państw europejskich, w którym niepłodni pozostawiani są bez możliwości kompleksowego finansowania leczenia niepłodności.
Z tej konstatacji zrodził się obywatelski projekt „Tak dla in vitro”, prowadzony m.in. przez Koalicję Obywatelską. Autorzy "TAK dla in vitro" postulowali przeznaczanie przez państwo na program in vitro co najmniej 500 milionów złotych rocznie, a to trzykrotnie mniej niż np. roczny budżet Kancelarii Premiera polskiego rządu PiS.
W poprzedniej PiS-owskiej kadencji Sejmu projekt, pod którym podpisało się pół miliona osób, przeszedł zaledwie przez etap pierwszego czytania i spoczął w marszałkowskiej (Elżbiety Witek) zamrażarce.
Jego „obywatelski” charakter sprawił, że nie przepadł wraz ze zmianą kadencji w Sejmie po październikowych wyborach. Tak to pod marszałkiem Szymonem Hołownią Sejm przeprocedował projekt i przegłosowany przez demokratyczną większość trafił on do Senatu. Tam także głosami większości senatorów z Paktu Senackiego uzyskał akceptację i skierowany został na ostatni etap stanowienia prawa, czyli oczekuje na podpis prezydenta RP Andrzeja Dudy. Zapewniający o woli współpracy z nowym rządem Donalda Tuska, prezydent RP zapewne podpisze tę ustawę o in vitro.
Mirosław Kozłowicz mówi, że podczas dzisiejszej (13 grudnia 2023 r.) sesji Rady Miasta w Bydgoszczy – wobec prawie pewnego refundowania kosztów in vitro przez budżet państwa – zgłoszony został wniosek radnego o wycofanie się samorządu Bydgoszczy z miejskiego programu in vitro do 2026 r. Jednak w trakcie głosowania – wniosek ów został odrzucony.
Aktualnie w ramach miejskiego programu in vitro prowadzonych jest 10 ciąż. Obyśmy mogli powitać małych bydgoszczan w szczęśliwej Polsce. Na nich już czas!
PS
15 grudnia 2023 roku prezydent RP Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy z dnia 29 listopada 2023 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, czyli o finansowaniu metody in vitro. Wobec sprzeciwu Episkopatu Kościoła, wyrażonego przez abpa Stanisława Gądeckiego i wysłanej do Kancelarii Prezydenta RP prośby o odmowę podpisania ustawy, A. Duda zapowiedział złożenie w styczniu własnego projektu ustawy o finansowaniu z budżetu także innych metod leczenia bezpłodności.
Opr. nim, 13 grudnia 2023 r. , aktualizacja 16 grudnia 2023 r.